درباره روغن حیوانی چه می‌دانید؟ از فواید کم‌نظیر تا طرز تهیه خانگی
۳۰ درصد انرژی روزانه ما از طریق چربی و روغن‌ها تامین می‌شود؛ حال باید مشخص شود که از چه نوع چربی استفاده کنیم تا زیان‌آور نباشد.
سعیده مرتضایی؛ مملکت‌آنلاین| روغن حیوانی که به آن اصولا روغن کرمانشاهی هم گفته می‌شود، یکی از سالم‌ترین و خوشمزه‌‌ترین روغن‌های خوراکی است و از بهترین روغن‌های پخت‌وپز محسوب می‌شود که درجه دود بالایی دارد.
بیشتر روغن‌های پخت‌وپز با نقطه دود بالا مانند روغن کانولا، روغن بادام زمینی، روغن ذرت و روغن سویا معمولا از لحاظ ژنتیکی اصلاح شده‌اند و اغلب به طور جزئی هیدروژنه می‌شوند تا ثبات آن‌ها افزایش یابد، بنابراین برای پخت‌وپز توصیه نمی‌شوند. اما روغن حیوانی با نقطه دود بالا به دلیل طبیعی بودنش هیدروژنه نمی‌شود بنابراین برای پخت‌وپز و سرخ کردن بسیار مفید است.
یکی دیگر از خواص روغن حیوانی کاهش حساسیت است. روغن حیوانی عاری از شیر یا دوغ بوده بنابراین کسانی که بیماری عدم تحمل لاکتوز دارند و نمی‌توانند کره مصرف کنند، می‌توانند با خیال راحت و بدون نگرانی بابت بروز مشکلات گوارشی روغن حیوانی را استفاده کرده و از طعم دل‌پذیر آن لذت ببرند.
روغن حیوانی از چربی شیر گاو، گوسفند و بز به دست می‌آید
۳۰ درصد انرژی روزانه ما از طریق چربی و روغن‌ها تامین می‌شود. اما باید مشخص شود که از چه نوع چربی استفاده می‌کنیم تا زیان‌آور نباشد.
پایه روغن حیوانی از شیر گاو، بز، گوسفند و گاومیش است، اما به طور معمول در اکثر نقاط دنیا از شیر گاو، گوسفند یا آمیخته‌ی شیر گاو و گوسفند تهیه می‌شود. روغن حیوانی از کره محلی به‌دست می‌آید که از به هم زدن دوغ در مشک تهیه می‌شود.
در گذشته به دلیل فعالیت زیاد مردم در طول روز همواره از روغن حیوانی در راستای تامین قوای بدنی استفاده شده است؛ و امروزه هم این روغن در سطح وسیعی در خاورمیانه، چین، هند و آمریکا استفاده می‌شود. هندی‌ها یکی از بزرگترین مصرف‌کنندگان این نوع روغن‌ها هستند. در سنت‌های پزشکی کهن مانند طب چینی، طب ایرانی و آیورودا روغن حیوانی ماده اصلی در برخی از ترکیب‌های دارویی است و به عنوان روغن پایه برای ضماد‌ها یا پمادهای گیاهی که در درمان سوختگی‌ها و بثورات و اورام (ورم)، استفاده می‌شود کاربرد دارد. حتی به نظر اغلب متخصصان بهترین روغن خوراکی از نظر طب سنتی روغن حیوانی است و به عقیده‌ی این متخصصان، این روغن نقش مفیدی در سلامتی، استقامت و توان بدنی، شادابی و شفافیت پوست دارد.
بافت، رنگ و طعم روغن حیوانی به نحوه‌ی خوراک و چربی گاو یا گوسفند، منبع شیر مورد استفاده و کیفیت کره بستگی دارد.
چطور روغن حیوانی تهیه کنیم
هر فرد می‌تواند به تنهایی روغن حیوانی مورد نیازش را تهیه کند. طرز تهیه روغن حیوانی گوسفندی و گاوی یکسان است فقط تفاوت در نوع شیر است. اگر شیر گوسفندی باشد روغن حیوانی گوسفندی است و اگر از شیر گاو تهیه شود روغن حیوانی گاوی محسوب می‌شود. روغن حیوانی از کره به دست آمده‌ی دوغ تهیه می‌شود و باید برای این کار کره حیوانی تهیه کنید.
کره، نمک و آب را در قابلمه بزرگی بریزید و روی اجاق گاز بگذارید تا کره آب شود. موقع آب شدن کره مرتبا باید هم بزنید چون کف می‌کند و بالا می‌آید. مراقب باشید که سر نرود. سپس حرارت را ملایم کنید تا آرام آرام بجوشد. حداقل یک ساعت به همین حالت نگه دارید. در یک ساعتی که روغن در حال جوشیدن است به صورت مایع غلیظی است ولی بعد از این مرحله تکه تکه یا بریده بریده می‌شود. بعد از تکه تکه شدن روغن، اجازه دهید ۵ تا ۱۰ دقیقه باز هم بجوشد. حرارت را کم کنید و می‌توانید کمی آرد به آن اضافه کنید. اضافه کردن آرد عموما به این دلیل است که روغن بسیار کف می‌کند و آرد سبب کم شدن کف می‌شود. همچنین دوغی که از کره جدا می‌شود به انتهای ظرف ته‌نشین می‌شود. در واقع جوشیدن کره برای جداسازی چربی از دوغ است. مجدد هم بزنید و مراقب باشید روغن سرریز نشود. کم کم روغن زلال شده و کف تقریبا تمام می‌شود.
آرد در ته دیگ، ته‌نشین می‌شود و تقریبا رنگ سرخ روشن دارد. مراقب باشید آرد سرخ و سیاه نشود و روغن نسوزد. در این مرحله قابلمه را از روی حرارت بردارید تا کمی سرد شود. با ملاقه‌ای تمیز و خشک روغن زلال را از روی قابلمه بردارید و آن را با یک پارچه توری صاف کنید.
در حالی که هنوز روغن ولرم است آن را داخل ظرف‌هایی جهت نگهداری روغن بریزید. توجه داشته باشید که ظرف‌ها باید پر شود و سر خالی نباشند. بهتر است ۳ تا ۴ روز درب ظرف را باز گذاشته و برای اینکه گرد و خاک روی آن ننشیند پارچه‌ای تمیز روی ظرف بیندازید و در جای سرد که تغییرات دمای آن کم باشد قرار دهید.
ظرف‌هایی که برای نگهداری روغن زرد (حیوانی) استفاده می‌شود شیشه‌ای یا روی مخصوص باشد. اگر از ظروف شیشه‌ای استفاده کردید بهتر است خیلی زود مصرف شود چرا که مدت ماندگاری روغن در ظرف شیشه‌ای کمتر است.
هنگامی که می‌خواهید از این ظرف روغن بردارید باید توجه داشته باشید که قاشق مورد نظر خیس یا مرطوب نباشد و بعد از هر بار مصرف درب ظرف را محکم ببندید.
مصارف و فواید روغن گوسفندی
طبع روغن گوسفندی گرم است. برای آن دسته از افرادی که طبع گرم دارند مناسب نیست و با بدن سازگاری ندارد اما روغن حیوانی گوسفندی برای افرادی با طبع سرد مناسب است. روغن حیوانی گوسفندی معجزه‌ای برای تقویت قوای جنسی آقایان می‌باشد، همچنین مصرف متعادل روغن حیوانی در دو ماه آخر بارداری موجب زایمان راحت بانوان می‌شود.
توجه: بانوان در طول دوره بارداری فقط ماه‌های آخر بارداری مجاز به مصرف روغن گوسفندی هستند.
روغن حیوانی گوسفندی علاوه بر اینکه انرژی بالایی دارد از چربی و کالری بیشتری هم برخوردار است؛ منبع غنی‌تری از پروتین نیز محسوب می‌شود.
یکی دیگر از خواص روغن گوسفندی درمان یبوست است؛ مصرف روغن حیوانی گوسفندی همراه با شیر راه مناسبی برای کاهش یبوست است چرا که طبع روغن گوسفندی گرم است. بهتر است یک ساعت قبل از خواب به میزان یک قاشق روغن در شیر حل شود و میل کنید.
مصرف روغن حیوانی کمک می‌کند تا از درون گرم بشوید و راحت‌تر بتوانید سرمای بیرون را تحمل کنید. بنابراین در فصل‌های سرد می‌تواند گرمادهنده‌ی بسیار خوبی باشد.
مصرف منظم روغن خالص حیوانی گوسفندی، قدرت جسمی و ذهنی را افزایش می‌دهد و بدن را سالم نگه می‌دارد. همچنین به بیرون بردن ناخالصی‌ها از بدن کمک می‌کند. به علت داشتن ویتامینن A برای بینایی نیز بسیار سودمند است.
روغن حیوانی همچنین به تحریک سیستم گوارشی کمک می‌کند و از این رو در کاهش وزن هم موثر است. رژیم غذایی با مصرف این روغن متعادل‌تر است و اگر ورزش می‌کنید برایتان بسیار مفید است.
برای افراد مبتلا به کلسترول، روغن حیوانی برای‌شان یک گزینه بهتر در مقایسه با کره است چون روغن حیوانی خالص چربی کمتری نسبت به کره دارد. به خاطر مقدار کمتر چربی در روغن حیوانی، هضم آن هم آسان‌تر است.
یکی از مهم‌ترین فواید روغن حیوانی کمک به سلامت پوست است. اسیدهای چرب حیاتی موجود در روغن حیوانی موجب تقویت پوست شده و طراوت و نرمی را به آن می‌بخشد. روغن حیوانی برای هر پوستی مفید است و برای آب‌رسانی به پوست و سلول‌های آن بسیار چاره‌ساز است.
برای افرادی که دستان‌شان دچار ترک‌خوردگی یا زبری می‌شود و یا پوست خشک دارند، مصرف روغن گوسفندی به جای کرم‌های مرطوب کننده تاثیرگذاری بیشتر و سریع‌تری را خواهد داشت.
در مصرف روغن گوسفندی تعادل را رعایت کنید
از نظر طب سنتی، مصرف روغن‌های گوسفندی به علت دیرهضم و سنگین بودن باید کم باشد. در زمان مصرف روغن گوسفندی حتما باید روزانه، به مدت حداقل یک ساعت پیاده‌روی کرد و همچنین در طول روز تحرک مفید داشت.
بیماران قلبی باید با احتیاط روغن گوسفندی را مصرف کنند چرا که در صورت بی‌تحرکی فرد، خطر حمله قلبی را افزایش می‌دهد.