کبد و عملکرد حیاتی آن برای بدن
کبد، بزرگترین و پیچیده ترین اندام درونی بدن است و موقعیت خاصی در بدن انسان دارد.
به گزارش مملکت آنلاین، کبد، غده ای است صاف، حجیم و تقریبا مثلثی شکل با عروق فراوان و به رنگ قرمز مایل به قهوه ای است که وزن آن در انسان بالغ، حدود ۱۲۰۰ تا ۱۵۰۰ گرم می باشد و تقریبا وزن کبد، در سنین مختلف، حدود یک پنجاهم وزن کل بدن است.
کبد، بزرگترین و پیچیده ترین اندام درونی بدن است و موقعیت خاصی در بدن انسان دارد و یکی از پنج اندام اصلی بدن به حساب می آید و حدودا از ۳۰۰ میلیارد سلول تشکیل شده است که به منزله ی یک آزمایشگاه مجهز و بسیار مهم عمل می کند.
کبد، برای بقای انسان ضروری بوده و انسان، تنها قادر است در حدود ۲۴ ساعت بدون آن به زندگی ادامه دهد و در صورت صدمه دیدن، می تواند خود را ترمیم کند، حتی اگر به سه چهارم کبد آسیب برسد، کبد با یک چهارم باقیمانده به مرور خود را بازسازی می کند.
کبد، بزرگترین غده بدن و اندامی پرکار است که در اثر فعالیت آن مقدار زیادی گرما تولید می شود و وظیفه اصلی آن، پالایش خونی است که از دستگاه گوارش وارد آن می شود و پس از پالایش، به تمام قسمت های بدن انتقال می یابد و وظیفه ی سم زدایی و رفع طیف وسیعی از ترکیبات بیرونی و درونی (مثل داروها و سموم) را در بدن به عهده دارد؛ بدین صورت که مواد سمی را می شکند و خرد می کند و بی اثر می سازد.
کبد، عمل ذخیره سازی ویتامین های D،B،A و چندین ویتامین B کمپلکس و نوار مشخص، مانند مس و آهن را انجام می دهد؛ ذخیره ی آهن برای مغز استخوان تا برای ساختن گلبول های قرمز جدید به کار رود.
کبد، تنظیم کننده ی سوخت و ساز قندهاست و نقش مهمی در متابولیسم پروتئین ها دارد. پروتئین، یکی از اجزای خون است؛ حدود دو سوم از پروتئین خون را آلبومین تشکیل می دهد که این پروتئین، تماماً توسط کبد ساخته می شود.
کبد، سازنده ی گلوبولین است که این ماده، پیوند هورمون های جنسی استروئیدی را تأمین و در نتیجه، میل جنسی را تقویت می کند.
کبد، بسیاری از داروها، مانند مخدرها، مسکن ها، آمفتامین ها، بی هوشی ها و ... را توسط آنزیم های کبدی متابولیزه کرده و همین عمل، منجر به غیرفعال شدن دارو می شود.
- مواد غذایی مفید برای کبد:
مواد غذایی سرشار از آنتی اکسیدان: برای حفظ سلامتی بدن، بهترین رژیم غذایی، وارد نمودن مواد غذایی سرشار از آنتی اکسیدان به سبد غذایی روزانه می باشد. برخی از مواد غذایی سرشار از آنتی اکسیدان که برای کبد مفید و پیشگیری کننده از بیماری های کبد می باشد عبارتند از:
- سبزیجات: کلم قرمز، اسفناج، چغندر قرمز و کلم بروکلی
- میوه جات: آناناس ، هندوانه، انگور، پرتغال، آلو و انار
- آجیل و مغزهای گیاهان : فندق، گردو و بادام زمینی
- حبوبات : باقلا ، لوبیا چیتی، سویا
- خشکبار: خرما و آلو بخارا
ادویه جات: فلفل قرمز، زردچوبه، زیره ی سبز، هل، پونه، جعفری خشک شده، میخک، دارچین، مرزه، شوید، ترخون، آویشن، مرزنجوش و ریحان
مواد غذایی گوشتی : گوشت قرمز (گوشت بره ی بدون چربی)، ماهی سالمون، بوقلمون و گوشت خرچنگ
برخی از مواد غذایی دیگر که دارای آنتی اکسیدان بالایی بوده و بهتر از مکمل های غذایی میباشند، عبارتند از: کدو، کاهو ، برگ کلم ، مارچوبه ، آووکادو ، آرتیشو ، هویج ، خیار ، گیلاس ، سیب سرخ، کشمش، تمشک، میوه های خشک مانند انجیر و پر هلو (در طول روز بین یک وعده غذایی)، انواع توت، به ویژه توت فرنگی و توت بلوبری نسبت به مواد غذایی دیگر از آنتی اکسیدان بالاتری برخوردار هستند.
- میوه و آب میوه های مفید برای کبد:
سیب : یک لیوان آب سیب درختی در طول روز، بین وعده های غذایی، سبب سم زدایی کبد می شود.
لیموترش: هر وعده، ۲۰ دقیقه قبل از صبحانه و ناهار، آب یک عدد لیموترش را برای نصف لیوان آب جوشیده ولرم مخلوط کرده و میل کنید. این نوشیدنی، سبب پاکسازی کبد و عمل سم زدایی میشود.
- اشخاصی که دچار بیماری های معده می باشند نباید از این روش استفاده کنند.
- روزی ۱۰ الی ۱۵ عدد زیتون، همراه با غذا میل کنید.
آبغوره: بعد از ناهار و شام، یک استکان آبغوره بدون نمک بنوشید.
خرما: در طول روز، ۵ تا ۱۰ عدد برای افراد مبتلا به بیماری های کبدی مفید است.
تمشک: تمشک و شاه توت و توت فرنگی، سرشار از پتاسیم می باشند و کبد را تمیز می کنند.
موز: موز، سبب سم زدایی کبد می شود.
ترب سیاه: تمیز کننده ی کبد و کیسه صفرا است.
- میوه های غیر مجاز برای کبد:
مصرف زردآلو برای افرادی که دچار بیماری های کبدی می باشند، مضر است.
زیاده روی در مصرف آب نارنج برای کبد مضر است زیرا کبد را ضعیف می کند.
- مواد غذایی مضر برای کبد:
مواد غذایی با کربوهیدرات بالا از جمله، نان سفید، برنج سفید، بلغور و ذرت را از رژیم غذایی خود حذف یا کاهش دهید و برنج قهوه ای را جایگزین برنج سفید کنید.
غذاهای سرخ شده پرچرب و سرشار از چربی های حیوانی، برای کبد مضر و سبب ایجاد بیماریهای کبد از جمله، بیماری های کبد چرب می شود.
از نوشیدنی های انرژی زا و نوشیدنی های سرشار از قند و شیرین کننده های مصنوعی و الکل، پرهیز کنید؛ زیرا، مکصرف این مواد، سبب ایجاد بیماری های کبد چرب و مشکلات فراوان در عملکرد کبد می شود.
مواد غذایی فرآوری شده مانند، روغن هیدروژنه، قند و شکر تصفیه شده و فست فود ها و سایر موادی که در آن ها نیترات یافت می شود، مضر و بیماری های کبد چرب را ایجاد می کند.
استفاده از گوشت قرمز به صورت کباب شده، به ویژه کباب کوبیده برای کبد مضر و استفاده از گوشت قرمز بدون چربی، هفته ای یک مرتبه آن هم به مقدار کم مجاز است.
- نوشیدنی های مفید برای کبد:
دمنوش زنجبیل – نعناع – گلپر – آویشن – بابونه، در طول روز مصرف شود.
دمنوش نعناع و آویشن و گلپر، یکساعت بعد از ناهار و شام
خار مریم کبد را بازسازی می کند و سبب سم زدایی قوی برای کبد است.
۲۰ عدد عناب را نیم کوب کنید و با یک لیوان آب به مدت ۲ دقیقه بجوشانید و اجازه دهید نیم ساعت دم بکشد، سپس صاف کرده و میل کنید.
- گیاهان دارویی مضر برای کبد:
یک باور اشتباه و رایج بین مردم این است که مصرف داروهای گیاهی به دلیل این که شیمیایی نیستند، اشکالی ندارد، درحالی که مصرف خودسرانه ی برخی از داروهای گیاهی از جمله، گیاهان لاغر کننده و چاق کننده، بدترین آثار را روی کبد می گذارند.
مصرف گل گاو زبان، به صورت خودسرانه و مداوم، می تواند مسمومیت کبدی همراه داشته باشد. درصورتی که تمایل به استفاده از گیاهان دارویی دارید، بهتر است به افرادی مراجعه کنید که در زمینه ی شناخت گیاهان دارویی دانش کافی داشته و از آناتومی بدن نیز اطلاعاتی داشته باشند تا آگاهانه از گیاهان دارویی استفاده کنید.
رنگ های صنعتی خوراکی، بر روی کبد، تأثیر منفی داشته و علاوه بر کبد، بر کلیه هم اثر منفی دارد و شدت تأثیر آن ها در کودکان، خانم های باردار و سالمندان، بیشتر از گروه های دیگر است. این رنگ ها و مواد افزودنی، به طور نسبی سمی بوده و برخی از آن ها، حالت تجمعی در بافتهای بدن دارند و کمتر دفع می شوند و با گذشت زمان، بر مقدارشان افزوده شده، مسومیت زا می شوند و فعالیت کبد را کند کرده و در نهایت آن را از کار می اندازد.
- تأثیر آلودگی هوا بر روی کبد:
آلودگی هوا سبب ایجاد فیبروز و نارسایی کبد شده و این مسأله، می تواند احتمال ابتلا به سرطان کبد را در افراد، افزایش دهد.
انتهای پیام/