تاثیر اعراض نفسانی بر سلامت مزاج

به گزارش مملکت آنلاین،

آلودگی هوا، ساعت نامناسب خواب و بیداری، تجمع مواد زائد و عدم دفع آن، سکون و عدم فعالیت می تواند باعث بروز انواع بیماری ها شود. در  این میان اعراض نفسانی (حالات روحی و روانی) بیشترین تاثیر را در اخلاق و ساختار جسمی بدن دارد و قدرت و سرعت تاثیر از غذا و هر چیز دیگری بیشتر است. در نتیجه تاثیر اعراض نفسانی بر سلامتی برایتان آورده ایم.

تمام بدن انسان از سلول تشکیل شده است. اساس عملکرد سلول‌های بدن بسته به عملکرد غشای سلولی و پمپ‌های سدیم و پتاسیم سطح سلول هاست و عملکرد این پمپ ها نیز بسته به انرژی سلولی است. انرژی سلولی نیز از سوخت و ساز مواد غذایی به خصوص قندها و چربی ها تامین می شود. اگر فردی به طور ژنتیکی متابولیسم قوی تری در سلولهای خود داشته باشد در نتیجه واکنش های داخل سلولی نیز سریع تر خواهد بود، چنین فردی به دلیل داشتن انرژی سلولی بیشتر، عملکرد بهتر در فعالیت های جسمی و روحی خواهد داشت. نکته مهم این است که نیازهای سلولی در افراد نیز با هم متفاوت هستند، یعنی فردی که بیشترین انرژی سلول را در واحد زمان تولید می‌کند، به طور طبیعی نیاز به مصرف مواد غذایی بیشتری دارد و فردی که سلول‌های اش متابولیسم پایین‌تری دارد معمولاً کم اشتهاست و دیرتر گرسنه می شود. نیمی از فرایندهای سلولی بر اساس ژنتیک و نیمی دیگر تحت تاثیر محیط یعنی ۶ اصل سلامتی (سته ضروریه) است. هر فردی دارای مزاج خاص است یعنی گرم و تر، گرم و خشک، سرد و تر و سرد و خشک که بر اساس یک توجیه علمی است. نکته مهم، تاثیر شش اصل سلامتی بر مزاج هاست که کیفیت آنها باعث حفظ تندرستی یا بروز بیماری می‌شود. اعراض نفسانی یکی از اصول موثر بر سلول های بدن است و حالت های روحی و روانی مثل شادی، غم، لذت، خشم، امید، عشق و مانند آن هاست که در میزان و نحوه ی ترشح هورمون های مختلف روی سلول ها اثر می گذارند و می توانند موجب سلامتی و بیماری سلول ها و در نهایت بدن انسان شوند. اگرچه تغذیه سلولی مناسب و متعادل باشد تحمل فرد در برابر استرس که به نحوی برای پختگی، تکامل و تعالی انسان لازم هستند بهتر خواهد بود و به قول معروف با هر بادی به لرزه در نمی آیند. حالت هایی روحی مثل عصبانیت، اندوه، شرم و ترس می‌تواند در جسم انسان تغییرات مهم ایجاد کند، به عنوان مثال میزان ترشح هورمون‌های مختلف را تغییر دهد، متابولیسم سلول را بیشتر یا کمتر از حالت طبیعی کند، روی گردش خون، تعداد و عمق تنفس تأثیر بگذارد و ترشح اسید معده را بیشتر کنند.

اعراض نفسانی به طور مستقیم روی ضربان قلب، قدرت و عملکرد آن تاثیر می‌گذارد برای مثال یک حرف نامناسب از سوی یک فرد می‌تواند ضربان قلب را از ۷۰ ضربه در دقیقه تا ۱۵۰ ضربان در دقیقه افزایش دهد یا دیدن یک صحنه خاص ممکن است با افزایش ضربان قلب و در نتیجه نرسیدن موقت خون به سلول های قلبی و درد همراه شود. از جمله این وعوامل محرک می‌توان به گوش دادن موسیقی های خاص و دیدن عکس یا تماشای فیلم ها اشاره کرد که همه اینها می توانند اثر منفی روی قلب داشته باشند.

از نظر طب سنتی، بیشترین اثر منفی روی قلب از طریق دیدن دیدن اتفاق می‌افتد. مهمترین موضوعی که می‌تواند استرس ها و احساسات و اعراض نفسانی را در جهت مثبت برای انسان به کار گیرد، ایمان به خدای یگانه، مهربان، قادر، عالم، شنوا و اجابت کننده دعا هاست که هر لحظه از تمام امورات خرد و کلان تمام این عالم آگاه است و تدبیر می‌کند و پشتیبان و یاور بندگان خود است. بنابراین یکی از ارکان طب که همان معنویت و اعتقادی ایمان به خداوند است می تواند به بیمار یاری برساند. اصولاً روح انسان بر جسم احاطه دارد و داشتن آرامش و نشاط روحی موجب سلامت جسم انسان می‌شود و تاثیر برخی از حالت های روحی بر جسم آشنا شوید:

شادی و لذت در حد اعتدال:

• مزاج را گرم و تر می کند
• حرارت غریزی را تقویت می کند
• باعث افزایش نیروی جسمانی می‌شود
• بدن بهره بیشتری از غذا می برد و چاق میشود
• رنگ صورت تازه و شاداب می شود
• مواد زائد و بیماری‌ها از بدن دفع می شود
• پیری را به تأخیر می‌اندازد

غم اندوه و ترس:

• مزاج سرد و خشک می کند
• خون و حرارت غریزی را به داخل بدن می برد
• رنگ صورت را زرد میکند و شادابی پوست را می برد
• همه قوت ها را ضعیف می کند
• موجب پیری میشود
• گاهی غم و اندوه کم می تواند در مزاج های بسیار گرم ایجاد اعتدال کند

افرادی که دچار درون ریزی هستند یا بدون دلیل خاص احساس غم و اندوه زیاد دارند، معمولا مزاج یا سوء مزاج سردی داشته و باید در کنار تمرین های ذهنی (تنفس عمیق و آرامش) از مصرف عدس، قارچ، بادمجان، کلم خام، گوشت گاو، سوسیس و کالباس، غذاهای آماده و حاوی مواد نگهدارنده، پنیرهای مانده و کهنه و غذا های سوخته پرهیز کنند، اما مصرف گوشت گوسفند جوان، زرده تخم مرغ عسلی، حریره بادام، شربتها و دمنوشهای مفرح مناسب مزاج، مثل فالوده سیب، شربت به لیمو، شربت زعفران، شربت بیدمشک و ... توصیه می شود.

خشم و غضب

• برای افراد گرم و خشک زیان دارد زیرا در اثر افزایش حرارت باعث تولید مواد سمی و پراکنده شدن آن در بدن می شود.
• بروز خشم زیاد در طولانی مدت باعث کاهش حرارت غریزی و سرد شدن غیر طبیعی مزاج بدن می شود.
• خشم به اعتدال برای افراد سردمزاج و کسانی که حرارت غریزی شان ضعیف قوتشان کم شده سود دارد.
• جریان خون را در بدن افزایش می دهد و حرارت را به ظاهر بدن می رساند.
• باعث افزایش حرارت بدن می‌شود.

افرادی که در برخورد با مشکلات بیشتر حالات پرخاشگرانه بروز می‌دهند، معمولاً مزاج و سوء مزاج گرم دارند و علاوه بر تمرین های کنترل ذهنی باید از مصرف ادویه های تند، غذاهای بسیار گرم و چرب، ترشی های شدید، فست‌فودها و غذاهای آماده و حاوی مواد نگه دارنده و شب زنده داری بپرهیزند. به این افراد توصیه می‌شود غذاهای لطیف و نوشیدنی های خنک (نه یخ)  به خصوص هنگام بروز عصبانیت میل کنند.

عطرهای خوشبو را انتخاب کنید

حس بویایی نزدیک‌ترین ارتباط را با مغز و سیستم عصبی انسان دارد، به همین دلیل در بسیاری از منابع طب سنتی بسیاری از داروها از طریق بینی به طور مستقیم وارد مغز شده و اثر سریع و قوی بروز می‌دادند، در نتیجه باید در انتخاب عطر مصرفی خود بسیار دقت کنید. بوییدن عطرهای ملایم و خنک مثل سیب تازه برای تمام افراد به ویژه از اشخاصی که به افسردگی، استرس و وسواس ذهنی مبتلا هستند بسیار مفید خواهد بود. بوی نرگس، اسطوخودوس، مریم، یاس و میخک و در موارد خاص عنبر و مشک برای افراد افسرده و بوی گلاب، بنفشه، نیلوفر و صندل برای افراد پرخاشگر با سوء مزاج گرم مناسب است.

رنگ درمانی کنید

رنگ ها نیز دارای مزاج هستند و بر مزاج انسان تاثیر می گذارند، به عنوان مثال افرادی که احساس بیقراری، اضطراب یا پرخاشگری دارند بهتر است بیشتر از رنگ های ملایم مثل آبی، سبز کم رنگ، بنفش ملایم یا صورتی و افرادی که احساس کسالت و خستگی و افسردگی دارند از رنگ‌های پر انرژی مثل زرد، قرمز و طلایی در محیط پیرامون خود استفاده کنند.

موسیقی مناسب گوش کنید

گوش دادن به موسیقی طبیعت مثل صدای دریا یا آب روان و موسیقی های شاد مناسب، بر سلامت روح و روان موثر است. متخصصان طب سنتی معتقدند هر فردی متناسب با ویژگی های مزاجی و شخصیتی به نوعی از موسیقی نیاز دارد. مثلاً فردی که دچار غلبه گرمی و خشکی و در نتیجه پرخاشگری است باید از موسیقی های ملایم و آرام بهره ببرد و کسی که دچار هوس و اندوه است در کنار سایر درمان ها باید از موسیقی های شاد و فرحبخش استفاده کند.

مسافرت بروید

سفر به طبیعت و تغییر آب و هوا و محیط زندگی می‌تواند در بهبودی بیماری‌های جسمی و روحی موثر باشد. ابوعلی سینا در کتاب قانون در بحث استفاده از دارو برای درمان می نویسد: بدان که کمک جستن از چیزهایی که نیروهای روانی را تقویت می‌کنند، مانند شادی و دیدار با مناظر و خوشایند و همنشینی با نشاط آور ها برای بیمار بسیار نافع است، سفر بیمار از شهری به شهر دیگر و عصبانی به هوای دیگر نیز از این قبیل معالجات است.

سحرخیز باشید

جالب است بدانید زاویه خاص تابش آفتاب در زمان طلوع و شرایط جوی حاکم در این زمان نیز تاثیر خاصی بر ترشح هورمون ها و فعالیت های ذهنی و سلامت مغز دارد، بنابراین توصیه می‌شود سحرخیز باشید و طلوع آفتاب را تماشا کنید.

باغبانی کنید

هوای سالم، زندگی در فضای سبز، مصرف غذاهای ارگانیک و ... به ایجاد آرامش سلامتی و طول عمر کمک می کند. کاشتن گل و گیاه و باغبانی کردن باعث ایجاد این حس مثبت است. وقتی فرد در طبیعت قرار می گیرد به طور غیر ارادی توجه و افکارش به طرف گل و گیاه کشیده شده و با دور شدن فکر از نگرانی‌ها، فرد احساس راحتی و رهایی می کند.

عمیق نفس بکشید

هر دو ساعت یک بار در طول روز چشم ها را ببندید و چند دقیقه نفس عمیق بکشید زیرا تاثیر مهمی در ایجاد حس آرامش و نشاط خواهد دارد. هوا را داخل ریه‌ها نگه دارید و بعد از چند ثانیه به آرامی از راه بینی خارج کنید.

ورزش کنید

ورزش کردن باعث تغییر در سیستم عصبی بدن و حفظ سلامتی می شود. همچنین از فشارهای روحی روانی شما می کاهد و باعث احساس شادی می شود.

از تکنولوژی دور شوید

استفاده طولانی مدت از تلویزیون، رایانه، تلفن همراه و ... باعث بروز خستگی ذهنی، احساس نگرانی، افسردگی و تندخویی می‌شود. بنابراین از استفاده طولانی مدت از تکنولوژی بپرهیزید

روزه خبری بگیرید

افرادی که در اثر تنش های محیط پیرامون دچار عوارضی مثل استرس، اضطراب و ... می شوند، سعی کنند از هر نوع عوامل تنش زا و غیر ضروری از جمله، تماشای اخبار و فیلمهای خشونت‌بار و خواندن روزنامه پرهیز کنند.

نویسنده: دکتر حسن اکبری متخصص و دانشیار آسیب‌شناسی سلولی
انتهای پیام/