پرندگانِ مهاجر هنوز در میانکاله می‌میرند/ چرا و چطور مسموم شده‌اند؟

وضعیت مشابهی ۱۲ سال پیش نیز در میانکاله رخ داده و تلفات چندین هزاری پرندگان را موجب شد، ولی متاسفانه سابقه بررسی علمی از آن وجود ندارد. یعنی دلیل مرگ چندین هزار پرنده بررسی نشده است. این بار چه؟

پرندگانِ مهاجر هنوز در میانکاله می‌میرند/ چرا و چطور مسموم شده‌اند؟

به گزارش مملکت‌آنلاین، در آستانه روز جهانی تالاب و پنجاهمین سالروز تاسیس کنوانسیون رامسر (کنوانسیون حفاظت از تالاب‌های جهان)، تلفات گسترده پرندگان در تالاب بین المللی میانکاله، بهشت رویایی مازندران را با بحران مواجه ساخت.
بر اساس گزارش‌های منتشره در چهار روز گذشته لاشه بیش از ۹ هزار پرنده از گونه‌های مختلف به ویژه فلامینگو و چنگر، انواع اردک و پلیکان در سواحل تالاب مشاهده و جمع‌آوری شده است و هنوز مشخص نیست علت این تلفات گسترده چه بوده است.

روز سه شنبه ۸ بهمن که گزارش شرق منتشر شد، مدیران نهادهای مسئول در محیط زیست و دامپزشکی ضمن دادن اطمینان که دلیل مرگ دسته جمعی در میانکاله آنفولانزا یا نیوکاسل نیست و خطر سرایت به پرندگان خانگی وجود ندارد، اعلام کردند که احتمالا 12 هزار پرندۀ تالاب میانکاله به دلیل مسمومیت با سم بوتولیسم تلف شده اند و دلایل قطعی مسمومیت به انجام آزمایشهای دقیق موکول شد که نتایج آن لابد هین یکی دوروزه باید منتشر شود.

عصر روز بعد، چهارشنبه ۹ بهمن، مدیرکل دامپزشکی مازندران گفته بود که به استناد گزارش یگان حفاظت محیط زیست و کارشناسان دامپزشکی حاضر در منطقه از روز گذشته (۸ بهمن) تلفات پرندگان مهاجر به صفر رسید و گزارشی از تلفات جدید تاکنون نداشته ایم و این به معنای پایان تلفات است.

اما روز جمعه ایرنا نوشت: بررسی های میدانی نشان میدهد که همچنان لاشه پرندگان در بخش هایی از تالاب میانکاله دیده می شود و مردم محلی هم مدعی هستند که آمار تلفات اگر چه کاهش یافته ، ولی به صفر نرسیده است.

بدین ترتیب ادامه تلفات پرندگان مهاجر زمستان‌گذران در تالاب بین‌المللی میانکاله آن هم چند روز پس از اعلام رسمی دامپزشکی مبنی بر توقف روند مرگ این گونه‌ها ، نه تنها در باره شناخت منشاء مرگ پرندگان تردید ایجاد کرد ، بلکه سبب نگرانی محلی‌ها شده است. 

رییس اداره حیات وحش محیط زیست مازندران هم این را تایید کرده و می گوید: اگرچه آمار تلفات نسبت به روزهای اول شیوع کاهش چشمگیری نشان می دهد، ولی همچنان این روند کم و بیش ادامه دارد.
کوروس ربیعی افزود : ما همه روزه با بسیج نیروهای خود ، پاکسازی لاشه ها از سطح آب تالاب و کناره ها را انجام می دهیم، ولی به نظر می رسد که تلفات تمامی ندارد.
وی گفت : به دلیل کاهش بارندگی در استان طی ماه های آذر و دی ، میزان ورودی آب به تالاب میانکاله نسبت به ماههای فصل سرد سال گذشته کاهش داشته و در مقابل هوا نیز در این مدت گرمتر از گذشته بود و احتمال می رود این روند بر راکد ماندن آب و بروز بیماری بوتولیسم که از سوی دامپزشکی اعلام شده، تاثیر گذار بوده باشد.

او افزود : در شرایط فعلی تداوم تلفات پرندگان برای ما تا حد زیادی نگران کننده شد و این که نمی دانیم تا کی این روند می خواهد ادامه داشته باشد نیز این وضعیت را برای ما بدتر می کند و امیدواریم تا در روزهای آینده دامپزشکی که متولی شناسایی بیماری است، در این بحث اظهار نظری داشته باشد.

جمع آوری ۱۲ هزار لاشه

در حالی که همزمان با اعلام توقف مرگ پرندگان ، محیط زیست مازندران لاشه های جمع آوری شده را حدود هشت هزار بال اعلام کرده بود ، اکنون گزارش هایی از افزایش لاشه های جمع آوری شده به ۱۲ هزار دریافت شده است.

تا روز پنجشنبه دهم بهمن ماه حدود ۱۲ هزار لاشه پرندگان مهاجر زمستان گذر که بیشترشان از گونه های چنگر و فلامینگو بودند ، از منطقه جمع آوری و دفن شد.
همچنین بر اساس همین اطلاعات ، آمار جمع آوری لاشه ها پس از فروکش کردن اولیه ، دوباره رو به افزایش گذاشته به گونه ای که مثلا در روزهای سه شنبه و چهارشنبه تلفات انگشت شمار و لاشه ها هم بندرت یافت می شد ولی در روز پنجشنبه بیشتر از یکصد قطعه لاشه جمع آوری شد و مردم محلی هم از مشاهده لاشه های جدید در مناطق مختلف خبر داده اند.

محیط زیست: پرندگان مسموم‌شده اند

احمدرضا لاهیجان‌زاده، معاون محیط‌زیست دریایی سازمان حفاظت محیط‌زیست می‌گوید: تالاب میانکاله، توسط فاضلاب‌های شهری، آلاینده‌‌های صنعتی و سموم کشاورزی آلوده می‌شود. ما گزارش کامل آن را به ستاد ملی هماهنگی و مدیریت تالاب‌های کشور ارائه دادیم و قرار است ظرف ۳ ماه آینده تکلیف آلاینده‌هایی که به تالاب میانکاله روانه می‌شوند، معلوم شود.
در همین حال اداره کل محیط زیست مازندران برای رسیدن به نتیجه قطعی کارشناسانی را از دامپزشکی و سازمان محیط زیست کشور به منطقه دعوت کرده و هم‌اکنون این کارشناسان در کنار سایر کارشناسان بومی منطقه سرگرم بررسی یافته‌های خود از این رخداد تلخ زیست محیطی هستند.

چه کسی پرندگان را مسموم کرده است؟

سازمان محیط‌زیست از همان ابتدا به شهروندان و مسافران شمال توصیه کرد تا از خرید و فروش لاشه پرندگان مهاجر وحشی آبزی و کنار آبری تا اطلاع ثانونی خودداری کنند. در همین حال دامپزشک معتمد محیط‌زیست مازندران، علت تلفات مشکوک چند هزار پرنده مهاجر زمستان‌گذران را در تالاب بین‌المللی میانکاله مسمومیت غذایی اعلام کرده است. بهرنگ اکرامی به ایرنا گفته: منشاء این مسمومیت غذایی نوعی باکتری است که در پرندگان به‌ویژه از گونه‌های چنگر و فلامینگو که از جلبک‌ها و پلانگتون‌ها تغذیه می‌کنند ایجاد می‌شود.

به گفته او در حال حاضر بیشترین تلفات پرندگان وحشی در تالاب بین المللی میانکاله مربوط به چنگر معمولی و فلامینگوهاست که منبع اصلی تغذیه آنها به عنوان پرندگان کنار آبزی از جلبک‌ها و پلانگتون‌ها‌ست و این بیماری باکتریایی در آزمایشگاه داخل استان برای مرگ پرندگان مهاجر زمستان گذران تا حدودی به قطعیت رسیده است.
اکرامی می‌گوید: بررسی بعدی ما یافتن منشاء این آلودگی و ایجاد بیماری است که باعث آلودگی آب تالاب میانکاله و تلف شدن چند هزار پرنده مهاجر زمستان گذران شده است. یکی از احتمالاتی که مطرح است این است که از چندین روز پیش آب تالاب و غذای پرندگان بر اثر ورود فاضلاب خانگی و یا حتی صنعتی آلوده شده و آلودگی بر جلبک‌ها و پلانگتون‌ها هم اثر گذاشته باشد و در نتیجه آن پرندگانی که از قسمت آلوده تغذیه کردند دچار مسمومیت شده باشند. وی می گوید: احتمالا مرگ پرندگان حدود ۱۰ روز پس از آلودگی منبع غذایی و مصرف آن شروع شده و همچنان ادامه دارد.

مرگ پرندگان؛ سابقه ۱۲ساله بدون بررسی علمی

نکته تلخ ماجرا این است که ۱۲ سال قبل نیز چنین فاجعه زیست محیطی رخ داده اما هیچ بررسی نشده تا دلیل مرگ چند هزار پرنده معلوم شود و برای همین امروز هیچ سابقه علمی از موضوعی که دوباره تکرار شده  وجود ندارد.
دامپزشک معتمد مازندران می‌گوید: وضعیت مشابهی ۱۲ سال پیش نیز در میانکاله رخ داد و تلفات چندین هزار بالی پرندگان را موجب شد، ولی متاسفانه سابقه بررسی علمی در این زمینه وجود ندارد.

این دامپزشک معتقد است اکنون با رد قطعی ارتباط تلفات پرندگان با بیماری میکروبی آنفلوانزا حاد پرندگان و نیوکاسل و باکتریایی بودن ریشه این مرگ و میر، احتمال سرایت بیماری به سایر پرندگان تا حد زیادی از بین رفته، ولی همین باکتری‌ها می‌توانند عامل بیش از ۱۰۰ بیماری دیگری شوند.

اکرامی در مورد ابتلاء پرندگان به بیماری بوتولیسم به عنوان یکی از مسمومیت‌های غذایی که بیشتر منشاء آن از کنسروهای خانگی و به خصوص ماهی است و اخیرا توسط اداره دامپزشکی استان به عنوان عامل مرگ پرندگان اعلام شده می‌گوید: بررسی ما احتمال بروز این بیماری را تاکنون رد کرده است.

منبع: روزنامه سازندگی

ارسال نظر