ارومیه ۲۰۲۰ و چالش‌های پیش رو
حسین واحدی
از چند سال قبل هر از گاهی شاهد شعار ارومیه ۲۰۲۰ در سطح شهر بودیم که با نزدیک شدن به این سال، تبلیغات ارومیه ۲۰۲۰ نیز در بنرهای مختلف شهری زیاد به چشم می‌خورد.
در سال‌های گذشته، شاهد آن بودیم که بسیاری از شهرها، چه در ایران و یا سایر نقاط جهان، ابعاد گسترده صنعت گردشگری از نظر تولید اشتغال و ایجاد درآمد زیاد را درک کرده و از چند دهه قبل به شدت به توسعه این صنعت بسیارمهم پردا‌خته‌اند و با بهانه‌های مختلف و تبلیغات زیاد رسانه‌ای، نام شهر خود را بر سر زبان‌ها انداخته و خیل عظیم گردشگران را روانه شهرشان کرده‌اند.
در این بین، شهر ارومیه از جمله شهرهایی است که به دلیل داشتن پتانسیل‌های طبیعی، تاریخی، فرهنگی و مردمی قدرشناس و مهمان‌نواز، شرایط مساعدی را دارد تا به‌عنوان یک شهر مهم گردشگری مطرح شده و مورد توجه گردشگران داخلی و خارجی قرار گیرد. با توجه به اهداف و سیاست‌های دولت در سند چشم‌انداز کشور که در آن به ورود بیش از دو میلیون گردشگر خارجی تأکید شده، ایجاد زیرساخت‌های گردشگری از واقعیت‌های اجتناب‌ناپذیر در ارومیه و سایر نقاط کشور است.
از چند سال قبل نیز هر از گاهی شاهد شعار ارومیه ۲۰۲۰ در سطح شهر بودیم که با نزدیک شدن به این سال میلادی، تبلیغات ارومیه ۲۰۲۰ نیز در بنرهای مختلف شهری زیاد به چشم می‌خورد.
فرصت‌های قابل استفاده برای سرمایه‌گذاری و جذب گردشگر
طبیعت اورمیه
همان‌طور که می‌دانیم، شهرستان اورمیه دارای شرایط جوی مناسب، طبیعتی بکر و دست‌نخورده، رودخانه‌ها، تالاب‌ها، غارها و آبشارها، دره‌ها و کوه‌ها و گونه‌های مختلف جانوری است که هر یک از آن‌ها می‌تواند به تنهایی باعث رونق گردشگری اورمیه شود. از آن جمله می‌توان به طبیعت «سیلوانا»، «مارمیشو»، «بوزلو سینه» (بوز سینه)، «خوشاکو»، «خان‌دره‌سی» (شهیدلر دره‌سی/ قاسیملی دره‌سی) و «بند»، آبشارهای «سوله»، «شلمکان» و «سولوک»، ارتفاعات «سیرداغی» و «دالامپر»، دریاچه-سد «شهرچایی»، تالاب‌های «گؤله‌مز»، قلعه‌های «دوم‌دوم» و «اورارتو» و ...، آبگرم روستای دیزج-زیوه و تا حدودی «دریاچه اورمیه»، «باغ‌وحش» اورمیه و ... اشاره کرد.
اماکن تاریخی و بافت قدیمی
در این بین اماکن تاریخی و بافت قدیمی یک شهر، می‌تواند برای بسیاری از شهروندان ایرانی و گردشگران خارجی جذاب باشد. متاسفانه بافت قدیمی شهرمان چند دهه‌ای است که مورد کم‌لطفی قرار گرفته و روز‌به‌روز از وسعت آن کاسته شده و جای آن را معماری نامتعارف بیگانه تسخیر می‌کند. بهتر بود همانند بسیاری از شهرهای مهم گردشگری، قسمتی از بافت قدیمی که ساختمان‌های مهمی با معماری منحصر به فرد آذربایجانی است را حفظ کرده و علاوه بر این‌که از تخریب آن‌ها جلوگیری می‌شود، می‌تواند با سرمایه‌گذاری و توجه بیشتر، باعث جذب گردشگران شود. از موارد قابل ذکر می‌تواند به محله‌‌های «جارچی‌باشی»، «نوو کئچر» (حافظ و پنجراه)، «گؤل اوستو»، قسمت‌هایی از خیابان‌های امام و باکری اشاره نمود. از آثار تاریخی نیز برج «اوچ گونبز»، مساجد «جامع»، «سردار» یا «ساعاتلی» یا «سردار» و «مناره»، بازار قدیمی «اوستو اؤتولو بازار»، کلیسای «ننه مریم»، یخچال «دوققوز پیلله» یا «بوز خانا»، عمارت‌های «بدلبو»، «مجیدی افشار»، «فتحی افشار»، «سیاوش دیزه‌سی»، مدارس تاریخی «۲۲ بهمن» و «هدایت»، ساختمان‌های «شهرداری» و «ارتش»، و ساختمان موزه «مردمشناسی»، موزه‌‌های «موزه مرکزی اورمیه»، موزه «طبیعت»، خانه «انصاری» و... را می‌توان ذکر کرد.
فرصت‌های فرهنگی
امروزه برگزاری مراسمات و جشنواره‌های مختلف فرهنگی به بهانه جذب توریست، در شهرهای مختلف جهان خصوصا شهرهایی که به صنعت گردشگری بهای بیشتری می‌دهند، رواج پیدا کرده است. خوشبختانه چند سالی است که «جشنوراه انگور» (اوزوم بایرامی)، در شهرمان برگزار می‌شود و برای خود جایگاه ویژه‌ای باز کرده است. این جشنواره بهانه‌ای شده تا بازدیدکنندگان تا حدودی با صنایع‌دستی، موسیقی، لباس‌ها و فرهنگ و هنر بومی ارومیه آشنا شود. در زمان برگزاری این مراسم، از شهرهای نزدیک نیز برای تماشای این حادثه خوب به شهر ارومیه سفر می‌کنند. جا دارد با توجه بیشتر و رفع ایراداتی که کارشناسان گردشگری می‌گیرند، باعث رونق بیشتر این جشنواره شوند. در کنار این جشنواره، می‌توان جشنواره‌ها و مراسمات مختلفی شبیه به آن، در طول سال را برگزار کرد. به عنوان نمونه، جشن برداشت محصول که از دیرباز در منطقه آذربایجان رواج داشته که به آن «سونای» نیز می‌گویند. یا تدارک مراسمی برای برگزاری سالم «آخیر چرشنبه» (چهارشنبه سوری)، که می‌تواند با جمع شدن مردم در یک مکان خاص علاوه بر جذب گردشگر، از خسارات ناشی از بی‌احتیاطی و بی‌برنامه‌گی آن روز جلوگیری کرد. از نمونه‌های دیگر می‌توان به برگزاری جشنواره‌ی «آشیق»ها (موسیقی آذربایجانی و حرکات موزون آذربایجانی برای آشنایی نسل جدید و گردشگران با هنر موسیقی بومی ارومیه)، جشنواره «عرقیات گیاهی»، جشنواره «سوغات ارومیه» و «صنایع دستی بومی»، تورهای «عکاسی»، جشنواره‌ی «غذاهای سنتی ارومیه» (از جمله یِئرالما کبابی، ییرتیقلی، یئتیمچه، آیران آشی، تورشولو آش و...)، جشنواره «گل‌ها» (خصوصا گل‌ها و گیاهان بومی)، در فصول مختلف سال و ... نام برد.
روستاگردی و بوم‌گردی
تعداد روستاهایی که می‌توانند گردشگران را به‌سوی خود جذب کنند در شهرستان ارومیه کم نیست. روستاهایی همچون «قالقاچی»، «سوپورقان»، «نوشان»، «امامزاده»، «گمیچی»، «بند»، «سیرحیدرلی»، «سیرداغی»، «جمال‌آباد»، «هفت‌آباد»، «گؤیرچین‌قالا»، «سولوک»، «سامیرتی»، «کهریز»، "قولونجو»، «اسلام‌آباد»، «باراندوز» و... و باغات و سرسبزی‌های اکثر روستاهای اورمیه و رودخانه‌های منتهی به این روستاها همچون «باراندوز چایی»، «شهرچایی»، «نازلی چایی» و...
بازارچه‌‌ها و پاساژهای مدرن و پارک‌ها
خرید البسه و لوازم ضروری روزمره، یکی از عواملی‌ست که گردشگران را روانه‌ی یک شهر می‌کنند. حال در اورمیه نیز می‌توان بازارچه‌ای مرزی احداث و علاوه بر ایجاد اشتغال باعث جذب گردشگران شد. در کنار آن توجه بیشتر به پاساژهای مدرن امروزی و بازار سنتی نیز کم اهمیت نیست.
پارک‌ها نیز در جذب گردشگران تاثیر بسزایی دارند و لازم است تا پارک‌های مهم ارومیه، همچون پارک جنگلی، ائللرباغی، گوللرباغی، ساعت، الغدیر مورد توجه واقع گردد و از نظر امکانات رفاهی مجهز گردد.
علاوه بر موارد ذکر شده با مشاوره از کارشناسان گردشگری و سرمایه‌گذاری برای جذب گردشگر به طور یقین می‌توان فرصت‌سازی بیشتری برای توسعه صنعت گردشگری ایجاد کرد.
چه باید می کردیم؟ چه باید کرد؟
اگر بخواهیم به شعار «۲۰۲۰ سال گردشگری ارومیه» عمل کرده و ارومیه را به شهری توریستی تبدیل کنیم، ضروریست تا به برخی موارد قابل توجه توجه کرد. از جمله:
- داشتن هدف و برنامه‌ریزی و مشاوره
- توسعه زیرساخت‌های گردشگری
- توجه به حوزه پزشکی (هر چه امکانات پزشکی یک شهر بهتر و بیشتر باشد، به همان اندازه افراد بیشتری وارد آن شهر خواهند شد)
- توجه ویژه به هتل‌ها و مهمانسراها
- ستاد اسکان فعال
- ایجاد ظرفیت کافی در کنار اماکن تاریخی و گردشگری (فضای پارک خودرو، اتراق، شب‌نشینی و...)
- راه‌های دسترسی مناسب
- احداث جایگاه‌های سوخت کافی در مسیرهای گردشگری
- احداث مهمانسراها و سوییت‌های بین‌راهی مناسب برای اسکان مسافران
- نصب تابلوها در اکثر نقاط شهر و جادهای منتهی به ارومیه و تابلوهای متعدد راهنمایی‌کننده گردشگران به اماکن مهم گردشگری و تاریخی
- ایستگاه‌های راهنمای مسافران
- افزایش سرویس‌های بهداشتی در سطح شهر و اماکن گردشگری (ایرانی و فرنگی)
- آموزش زبان انگلیسی به رانندگان اتوبوس‌های گردشگری و تاکسی‌های ویژه با برچسب مخصوص
- افزایش تعداد کلینیک‌ها و داروخانه‌های شبانه‌روزی
- استانداردسازی تفرجگاه‌ها، هتل‌ها، مسافرخانه‌ها، رستوران‌ها و فست‌فود‌ها و...
- فرهنگ‌سازی در بین شهروندان بومی، در برخورد با توریست‌ها
- بهره‌مندی از نیروی مجرب، متعهد و علاقمند به تاریخ، فرهنگ و هنر ارومیه
- سیستم حمل‌ونقل شهری (هرچقدر این سیستم راحت‌تر و سهل‌الوصول‌تر باشد استفاده از خودروهای شخصی کاهش می‌یابد)
- توسعه و توجه به کیفیت دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی
امید است مسئولین محترم شهرستان ارومیه، به این پیشنهاد عنایت نموده و شهر مهم ارومیه را از رکود اقتصادی و بیکاری و بن‌بستی نجات دهند.
❤ ارومیه قلب آذربایجان ❤
به دیار آذربایجان شهر اورمیه شهر والیبالی و والیبال خیز خطه آذربایجان خوش آمدید.
آذربایجان دیارنا ، گوزل اورمیه شهرینه چوخ خوش گلیبسیز.
ما آذربایجانی ها به خصوص اورمیه ای ها به ترکی
( اورمولوها ) خونگرمو مهمان نوازیم.
یاشاسین ایران 💕
یاشاسین آذربایجان 💕
یاشاسین اورمیه 💕